Trong môi trường sản xuất công nghiệp, nồi hơi và bình áp lực là những thiết bị quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành: nhiệt điện, thực phẩm, hóa chất, dệt may, chế biến gỗ… Tuy nhiên, đây cũng là nhóm thiết bị tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động cao nhất nếu không được quản lý, vận hành và kiểm định đúng cách. Vậy tại sao cần phải kiểm định an toàn nồi hơi, bình áp lực định kỳ? Nguy cơ tiềm ẩn là gì? Và đâu là giải pháp phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng BHL Group – đơn vị chuyên kiểm định an toàn lao động uy tín tại Việt Nam – phân tích chi tiết trong bài viết này.
Vì sao nồi hơi, bình áp lực cần kiểm định an toàn ?
Theo Thông tư 36/2019/TT-BLĐTBXH và các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN), nồi hơi, bình áp lực nằm trong danh mục thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, bắt buộc phải kiểm định trước khi đưa vào sử dụng và định kỳ theo thời gian quy định.
Nguyên nhân:
- Nồi hơi và bình áp lực hoạt động ở nhiệt độ, áp suất cao, chứa khí/hoá chất nguy hiểm.
- Nếu xảy ra rò rỉ, nổ hoặc vỡ thiết bị, hậu quả có thể gây thiệt hại lớn về người, tài sản và môi trường.
- Kiểm định giúp phát hiện sớm hư hỏng, mài mòn, ăn mòn kim loại… để ngăn ngừa sự cố.
Nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng nồi hơi, bình áp lực không an toàn
- Nguy cơ nổ thiết bị: Áp suất vượt quá giới hạn thiết kế có thể gây nổ, phát tán mảnh vỡ ra môi trường xung quanh, gây thương vong nghiêm trọng.
- Nguy cơ rò rỉ khí, hoá chất: Bình áp lực thường chứa khí nén (oxy, CO₂, amoniac, LPG…) hoặc dung môi hóa chất. Rò rỉ có thể gây ngộ độc, cháy nổ hoặc ô nhiễm môi trường.
- Nguy cơ cháy nổ do vận hành sai: Người vận hành thiếu kiến thức, thao tác sai quy trình (đóng mở van, cấp nhiệt, cấp nước) dễ dẫn đến sự cố cháy nổ.
- Nguy cơ ăn mòn, hư hỏng bên trong: Môi trường nhiệt độ, áp suất cao khiến thiết bị dễ bị ăn mòn, nứt mối hàn, hỏng van an toàn. Nếu không phát hiện kịp thời sẽ dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.
Ảnh: Kiểm định an toàn thiết bị an toàn bình chịu áp lực do KĐV BHL Group thực hiện
Biện pháp phòng ngừa rủi ro an toàn
Để hạn chế nguy cơ mất an toàn, doanh nghiệp cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
Kiểm định an toàn định kỳ
- Thực hiện kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi, bình áp lực theo quy chuẩn QCVN 01:2008/BLĐTBXH và QCVN 01:2019/BCT.
- Thời hạn kiểm định thường là 1 năm/lần hoặc theo khuyến cáo từ nhà sản xuất và đơn vị kiểm định.
Đào tạo, huấn luyện vận hành
- Người trực tiếp vận hành phải được huấn luyện an toàn lao động và có chứng chỉ theo quy định.
- Thực hiện hướng dẫn cụ thể về cách khởi động, theo dõi áp suất, xử lý tình huống khẩn cấp.
Bảo trì, bảo dưỡng định kỳ
- Vệ sinh nồi hơi, kiểm tra van an toàn, áp kế, đường ống, mối hàn.
- Thay thế các bộ phận hư hỏng, mài mòn để tránh rủi ro.
Tuân thủ quy trình an toàn
- Không vượt quá áp suất thiết kế.
- Lắp đặt đầy đủ thiết bị an toàn: van xả áp, cảm biến nhiệt độ, báo động khẩn cấp.
- Có nhật ký vận hành rõ ràng, minh bạch.
Quy trình kiểm định an toàn nồi hơi, bình áp lực
Một quy trình kiểm định chuẩn thường bao gồm:
- Kiểm tra hồ sơ, lý lịch thiết bị (thiết kế, chế tạo, chứng chỉ).
- Khảo sát bên ngoài: kiểm tra hiện trạng, các chi tiết, van, đồng hồ đo.
- Thử nghiệm kỹ thuật: kiểm tra độ kín, thử thủy lực, đo độ dày kim loại.
- Đánh giá kết quả: so sánh với tiêu chuẩn kỹ thuật, đưa ra kết luận.
- Cấp giấy chứng nhận kiểm định nếu đạt yêu cầu.
BHL Group – Đơn vị kiểm định an toàn thiết bị uy tín
Công ty BHL Group là đơn vị được cấp phép thực hiện kiểm định kỹ thuật an toàn lao động, trong đó có nồi hơi và bình áp lực. Với đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm, BHL Group mang đến:
- Dịch vụ kiểm định chuyên nghiệp: đúng quy trình, tuân thủ tiêu chuẩn quốc gia.
- Trang thiết bị hiện đại: phục vụ đo kiểm nhanh chóng, chính xác.
- Hỗ trợ doanh nghiệp toàn diện: từ tư vấn hồ sơ pháp lý, đào tạo vận hành đến cấp chứng chỉ kiểm định.
- Chi phí hợp lý, dịch vụ hậu mãi chu đáo.
Nhờ đó, hàng nghìn doanh nghiệp trong các ngành thực phẩm – đồ uống, dệt may, xây dựng, hóa chất,… đã tin tưởng lựa chọn BHL Group làm đối tác lâu dài.
